دوم: دین داران محافظه کار:
تمرکز اصلی این گروه از دین داران، حفظ وضع موجود و تغییر در پایین سطوح ممکن است. بسیاری از روحانیون ادیان مختلف برای آن که ارتباطشان را با نهاد قدرت حفظ کنند، به پایین ترین سطوح تغییر بسنده می کنند و تا بتوانند از درافتادن با نظام قدرت احتراز می کنند. به همین نسبت هم نهاد قدرت، برداشت این گروه از دین را به عنوان قرائت رسمی از دین معرفی و بر آن پای می فشرد.
سوم: جمعیت های دینی:
همزمان با ترویج دین رسمی یا برداشت رسمی از دین ، گروه ها و جمعیتهایی بیرون از نهاد رسمی دین شکل می یابند که ضمن تقید به اخلاق و دینداری و آموزه های دینی دارای مناسک و رفتارها و روش های متفاوتی در دینداری هستند. پیوند میان این جمعیت ها اغلب باطنی و روحانی است و احتمالا دارای سلسله مراتب در ارتباطات جمعیتی و حتی محافل دینی برای انجام مناسک خاص هستند. تاثیر این گروه ها بر تحولات اجتماعی معمولا غیر ملموس و حرکت آن ها بطیء و تأثیرگذاری آن ها کند است اما امکان تسلط گفتمان این گروه ها به سبب تضادی که با دین رسمی دارند در تحولات اجتماعی محتمل است. تحرکات این گروه لزوما سیاسی نیست اما می توانند ثمرات روشنی در رفتار میان دولت و مردم داشته باشند. بنابر قول مارکس وبر رهبران این گروه ها معمولا دارای فرهمندی شخصی و عمیق و باطنیند و حتی ویژگی های فیزیولوژیک برجسته ای نیز دارند.
سلام
دهه فجر مبارک
در پناه حق باشید